Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

has sold

  • 1 abalieno

    ăb-ălĭēno, āvi, ātum, 1, v. a., orig. to make alien from one or from one's self, i.e. to remove, separate.
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    istuc crucior a viro me tali abalienarier,

    to be separated from such a man, Plaut. Mil. 4, 8, 11; so id. Trin. 2, 4, 112 and 156 (but in Ter. Heaut. 5, 2, 26, the correct read. is alienavit).—
    B.
    In partic.
    1.
    T. t., to convey the ownership of a thing to another, to make a legal transfer, to sell, alienate (cf. abalienatio):

    eam (picturam) vendat: ni in quadriduo Abalienârit, quo ex argentum acceperit,

    has sold, Plaut. As. 4, 1, 20; so,

    agros vectigales populi Romani,

    Cic. Agr. 2, 24, 64; cf. id. ib. 2, 27, 72:

    praedium,

    Dig. 10, 3, 14:

    pecus,

    Cic. Verr. 2, 3, 50, § 119:

    sepulcrum,

    Inscr. Orell. 4357:

    aliquid ab se,

    ib. 3673.—
    * 2.
    In med. lang.:

    membra morbis atalienata,

    i. e. dead, Quint. 8, 3, 75:

    opium sensus abalienat,

    makes unconscious, Scrib. Comp. 190: cf. id. ib. 192.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to separate, remove, abstract:

    nisi mors meum animum aps to abalienavit,

    Plaut. Curc. 1, 3, 18; so,

    assueti malis abalienaverant ab sensu rerum suarum animos,

    had abstracted their thoughts from, Liv. 5, 42 fin.:

    de minuti capite, abalienati jure civium,

    deprived of, id. 22, 60, 15.
    B.
    In partic., to alienate, estrange, render disaffected (Ciceron.: syn.: alienare, inimicissimum reddere, disjungere; opp. conciliare, retinere); constr. aliquem or aliquid. with ab, the abl. or acc. only, or quite absol. ( a) With ab:

    si in homines caros acerbius invehare, nonne a te judices abalienes?

    Cic. de Or. 2, 75, 304; so id. ib. 2, 48 fin.; 3, 25, 98; id. Fam. 1, 8, 4; id. Verr. 2, 4, 27:

    vaide benevolentiam concillant abalienantque ab iis, in quibus, etc.,

    id. de Or. 2, 43, 182:

    animum ab se,

    Liv. 45, 6, 1. —
    (β).
    With abl.:

    quo erant ipsl propter judicia abalienati,

    Cic. de Or. 2, 48, 199 B. and K.: quod Tissaphernes perjurio [p. 5] suo et homines suis rebus abalienaret et deos sibi iratos redderet, Nep. Ages. 2, 5 (cf. supra, II. A., the passage of Liv. 22, 60, 15). —
    (γ).
    The acc. only:

    qui nos, quos favendo In communi causā retinere potuerunt, invidendo abalienārunt,

    Cic. Fam. 1, 7, 7:

    totam Africam,

    to estrange, Nep. Ham. 2, 2; cf. id. ib. 2, 4:

    (noster amicus) mirandum in modum est animo abalienato,

    alien ated, Cic. Att. 1, 3, 3; cf.:

    indigna patientium abalienabantur animi,

    Liv. 25, 38, 4.—
    (δ).
    Absol. (very rate):

    timebant ne arguendo abalienarent,

    Liv. S, 2 fin. (for which, in the foll. ch.: ita Campanos abalienavit).

    Lewis & Short latin dictionary > abalieno

  • 2 mereo

    mereo, uī, itum, ēre, u. mereor, itus sum, ērī (zu griech. μείρομαι), verdienen, I) obi.: A) verdienen, erwerben, 1) eig., Geld od. Ware durch Verdienst, Arbeit, Handel, Tausch, merere HS vicenos, Varro fr.: m. non amplius duodecim aeris, Cic.: meritis lucris, Liv. – anus uxores, quae vos dote meruerunt, Plaut.: nardo vina, eintauschen, Hor. – dah. die Formeln, non meream divitias mihi od. alterum tantum auri od. Persarum montes, ut etc., ich möchte nicht... nehmen, man könnte mir... bieten, daß ich das u. das täte, Plaut.: ebenso quid mereas (merearis) od. mereri velis, ut etc., was nähmest du dafür usw., Cic.: quid arbitramini Reginos mereri velle, ut etc., Cic. Vgl. Schömann Cic. de nat. deor. 1, 67. – v. Lebl., einbringen, quid meret machaera? Plaut.: hic meret aera liber Sosiis, Hor.

    2) übtr., etw. erwerben = ernten, erlangen, bekommen, tantum meruit mea gloria nomen, Prop.: nullam gratiam hoc bello, Liv.: plus favoris, minus odii, Quint.: minus gratiae quam offensionis, Quint.: legatum a creditore, Paul. dig. – m. folg. Infin., felix vocatur, cadere qui meruit gradu, Sen. Agam. 536 (515). – Vgl. die Auslgg. zu Plin. ep. 1, 8, 14. Nipperd. Tac. ann. 15, 6. Pabst Tac. dial. 9. p. 36. Spalding Quint. 4, 2, 39; 6, 4, 5. Tzschucke Eutr. 8, 4 extr. p. 548.

    B) prägn.: 1) durch Unzucht verdienen, quantum quaeque uno concubitu mereret, Suet.: a lenone domino puer ad merendum coactus, Gell.

    2) durch Kriegsdienst Sold verdienen, dah. = Kriegsdienste tun, als Soldat dienen, vollst. aes militare merere, Varro fr. – gew. merere u. mereri stipendia, Cic. (vgl. stipendium): bis, quae annua merebant legiones, stipendia feci, ich diente zweimal nacheinander in solchen Legionen, die ein ganzes Jahr im Dienste waren, Liv.: vicena stipendia meriti, die 20 Jahre gedient hatten, Tac. – merere triplex, dreifachen Sold erhalten, Liv. – absol., aere parvo, Lucan. – in ordine, in Reih und Glied, als gemeiner Soldat dienen, Frontin.: Romanis in castris, Tac. – sub alqo, Frontin., od. sub alqo imperatore (consule), Liv.: alqo imperante od. imperatore, Caes. u. Liv. – equo od. (v. mehreren) equis merere, zu Pferde dienen, Cic. u. Liv.: u. so equo publico m., Varro fr.: pedibus m., zu Fuße dienen, Liv.

    II) subi.: A) (sich) etw. verdienen, sich ein Recht-, einen Anspruch auf etwas erwerben, auf etwas Anspruch machen können, sich einer Sache würdig machen, im guten od. üblen Sinne, 1) eig.: a) im guten Sinne: m. praemia, Caes.: mereri laudem, Caes.: m. immortalitatem, Cic.: fidem (Glauben), Vell.: multos meruisse, aliquos egisse triumphos, Ov.: intra has terras caelum (v. Herkules), Sen. rhet. – mit folg. Infin. (s. Dräger Hist. Synt.2 2, 331), u. zwar m. Infin. act., haec merui sperare? Prop. (1, 5, 3): quid Minyae meruere queri? haben ein Recht, haben Ursache, Val. Flacc.: m. Infin. pass., solus (Homerus) appellari poëta meruit, Vell.: occultari non merentur, Val. Max.: merui quidem admitti, Sen.: dum amari meruisti, Tac.: ita consensu tamen omnium meruit credi secundus, Quint. (vgl. unten no. b). – m. folg. Acc. u. Infin., sed meruisse (dari tibi praemia), Ov. met. 9, 258. – mit folg. ut u. Konj. (s. Brix Plaut. capt. 419. Weißenb. Liv. 40, 11, 6. Meißner Ter. Andr. 281), merui, ut fierem (liber), Plaut.: edepol istic me haud centesimam partem laudat, quam ipse meritus est, ut laudetur laudibus, Plaut.: unum hoc scio, meritam esse, ut memor esses sui, Ter.: respondit sese meruisse, ut amplissimis honoribus et praemiis decoraretur, Cic.: meriti aequitate curāque sunt, ut per omnium annalium monumenta celebres nominibus essent, Liv.: simul maiores mei meruerant, ut posteros haberent, Tac.: se meruisse, ut dicerent, Quint.: hoc a (von seiten) diis meruimus, ut nos solā morte coniungerent, Petron. 114, 8. – m. de u. Abl., od. erga u. Akk., meruimus de vobis et de re publica, wir haben es verdient um usw., Plaut.: meritus est de me, quod queam ut commodem, Plaut.: iam istuc gaudeo, utut erga me merita est, Plaut.: nam de te neque re neque verbis merui, ut faceres quod facis, Plaut. – absol., si mereor, Planc. (b. Cic.) u. Ov.: si merebuntur, August. b. Suet.: proinde ac merere, Plaut.: merendo (dadurch, daß man sich dessen würdig macht), Verg. u. Prop. – b) im üblen Sinne, etw. verdienen = ein Übel, eine Strafe verschulden, verwirken, sich zuziehen, odium, Caes.: iram alcis, Tac.: noxam, Liv.: scelere meritum esse poenam, Liv.: poenam, Ov. u. Sen.: poenas, Ov.: fustuarium, Liv.: supplicium, exitium, necem, Ov.: Romanum bellum, Liv. epit.: nihil, Cic. u. Lact., nihil tale, Lact., unschuldig sein (s. Bünem. Lact. 2, 16, 17): Pa. quid meritust? Da. crucem! Ter. – quando gravius mereretur, härtere Strafe verdiene, Tac. – m. folg. Infin., quas meruere pati poenas, Ov.: meruisse mori, Ov.: plures sunt qui perire meruerunt, Sen.: id demum est homini turpe, quod meruit pati, Phaedr.: meritus maiora subire verbera, Hor.: dignitatem meriti amittere, Sen.: non merui esse reus, quod (daß) etc., es ist nicht die Schuld auf mich zu schieben, daß usw., Ov. – m. folg. ne u. Konj., zB. mereri, ne quis etc., Plin. 35, 8. – mit folg. cur, zB. nec meruerant (hatten sich nichts zuschulden kommen lassen) Graeci, cur diriperentur, Liv. 31, 45, 13. – m. de u. Abl., te ego, ut digna es, perdam, atque ut de me meres, um mich verdienst, Plaut.: ego te dehinc, ut meritus es de me et mea re, tractare exsequar: cum tu, ut meritus sum, non tractas, wie du es verdient um usw., Plaut. – absol., non insector te, quamvis mereare, Prop.: merui, meritas do sanguine poenas, Ov. – / Partic. α) merēns, es verdienend, im guten Sinne = würdig, im üblen = schuldig, laudare et increpare merentes, Sall.: cives odere merentem, Ov.: poenas sumere merentis, Verg.: scelus expendisse (habe für den Frevel gebüßt) merentem Laocoonta ferunt, Verg. – β) meritus, αα) aktiv = es verdient habend, würdig, meriti iuvenci, Verg. georg. 2, 515: u. Superl., filiae meritissimae, Corp. inscr. Lat. 6, 3410*. – ββ) passiv = verdient, billig, gerecht, rechtmäßig, im guten u. üblen Sinne, dona, Liv.: fama meritissima, Plin. ep.: iracundia, Cic.: meritis de causis, ICt.

    2) übtr., eine Handlung begehen, die ein Recht auf Belohnung od. Strafe erwirkt, a) im guten Sinne: quae numquam quicquam erga me commerita est, quod nollem, et saepe meritam quod vellem scio, sie hat nie das mindeste getan, was mir unangenehm wäre, doch sehr oft, was mir gefiel, Ter. Hec. 486 sq. – gew. b) im üblen Sinne = etw. sich zuschulden kommen lassen, etw. verschulden, eine Schuld, ein Verbrechen auf sich laden, etw. verbrechen, quid tantum merui? Prop.: quid mali meruisset? Tac.: quid de te tantum meruisti? Ter.: non merui mortem tuam, Val. Flacc.: quod scelus tantum Calydon merens? Verg.: in hac re culpam meritum esse, Ter.: culpam prave quid imperando, Mela: Partic. passiv, ob meritam noxiam, Plaut. – m. folg. ut u. Konj., quid hic meruit (womit hat er es verdient), primum ut scelerata Drusus Libo iniret consilia? deinde ut iuvenes amitteret filios? Vell. 2, 130, 3.

    B) prägn., mereri de etc., sich so u. so Verdienste erwerben, sich verdient machen um usw., im guten u. üblen Sinne, dah. mit bene (optime), male (pessime) u. dgl., bene, optime de re publica, Cic.: melius de quibusdam, quam etc., Cic.: male de civibus suis, Cic.: perniciosius de re publica, Cic.: non ideo de te minus meretur is, cuius etc., Sen. de ben. 6, 23, 8: quocumque modo de me mereris, wie du dich gegen mich benehmen magst, Prop.: quoque modo merita de me erit, Cic.: ita se de populo Rom. meritos esse, ut etc., Caes.: m. erga u. Akk., utut erga me est meritus, Plaut. cist. 109 (vgl. unten merens u. meritus): m. resp. Acc., desine de quoquam quicquam bene velle mereri, Catull. 73, 1: si bene quid de te merui, Verg. Aen. 4, 317: qui nihil de eo meruerant, Capit. Pertin. 13, 6. – so auch Partic. α) merēns, zB. quem perisse ita de re publica merentem consulem doleo, Cic. ad Caes. iun. 2. fr. 6. p. 42 K. ( bei Non. 344, 19). – ganz absol., bene merenti bene profuerit, male merenti par erit, Plaut.: bene merenti mala es, male merenti bona es, Plaut.: bene merenti praemia tribuit, Auct. b. Afr.: vicariae carissimae benemerenti fecit, Corp. inscr. Lat. 6, 9425: Zopyro optime de se benemerenti fecerunt, Corp. inscr. Lat. 6, 29647: bene merens subst. = der Wohltäter, Plaut. capt. 935 u. most. 232. – Spätlat. im Superl., bene merentissimus, Corp. inscr. Lat. 3, 3544; 5, 4740; 10, 2044 u. 10, 8123; 12, 227: bl. merentissimus, Corp. inscr. Lat. 2, 1185. 1461. u. 9, 1987: m. Dat., Faustina marito sibi merentissimo, Corp. inscr. Lat. 12, 3453. – β) meritus, zB. bene, optime de re publica, Caes.: optime de se, Caes.: mirifice de re publica, Cic.: divinitus de me, Cic.: de ingenio suo pessime meritus, Quint.: servus pessime meritus, der sich schwer vergangen hat, Arnob. 7, 9: bene meritus erga se, Corp. inscr. Lat. 6, 2204: Superl., cui ego omnia meritissimo (der sich wohl um mich verdient gemacht hat, für seine großen Dienste) volo et debeo, Quint. 9, 2, 35. – – / Vulg. 3. Pers. Plur. Präs. (nach der 3. Konjug.) mereunt, Commod. instr. 2, 4, 11 u. apol. 56. – In der Vulgärspr. auf Inschrn. oft synk. benmerens, zB. Corp. inscr. Lat. 6, 16837 u. 10, 216; vgl. Ritschl opusc. 2, 718.

    lateinisch-deutsches > mereo

  • 3 mereo

    mereo, uī, itum, ēre, u. mereor, itus sum, ērī (zu griech. μείρομαι), verdienen, I) obi.: A) verdienen, erwerben, 1) eig., Geld od. Ware durch Verdienst, Arbeit, Handel, Tausch, merere HS vicenos, Varro fr.: m. non amplius duodecim aeris, Cic.: meritis lucris, Liv. – anus uxores, quae vos dote meruerunt, Plaut.: nardo vina, eintauschen, Hor. – dah. die Formeln, non meream divitias mihi od. alterum tantum auri od. Persarum montes, ut etc., ich möchte nicht... nehmen, man könnte mir... bieten, daß ich das u. das täte, Plaut.: ebenso quid mereas (merearis) od. mereri velis, ut etc., was nähmest du dafür usw., Cic.: quid arbitramini Reginos mereri velle, ut etc., Cic. Vgl. Schömann Cic. de nat. deor. 1, 67. – v. Lebl., einbringen, quid meret machaera? Plaut.: hic meret aera liber Sosiis, Hor.
    2) übtr., etw. erwerben = ernten, erlangen, bekommen, tantum meruit mea gloria nomen, Prop.: nullam gratiam hoc bello, Liv.: plus favoris, minus odii, Quint.: minus gratiae quam offensionis, Quint.: legatum a creditore, Paul. dig. – m. folg. Infin., felix vocatur, cadere qui meruit gradu, Sen. Agam. 536 (515). – Vgl. die Auslgg. zu Plin. ep. 1, 8, 14. Nipperd. Tac. ann. 15, 6. Pabst Tac. dial. 9. p. 36. Spalding Quint. 4, 2, 39; 6, 4, 5. Tzschucke Eutr. 8, 4 extr. p. 548.
    ————
    B) prägn.: 1) durch Unzucht verdienen, quantum quaeque uno concubitu mereret, Suet.: a lenone domino puer ad merendum coactus, Gell.
    2) durch Kriegsdienst Sold verdienen, dah. = Kriegsdienste tun, als Soldat dienen, vollst. aes militare merere, Varro fr. – gew. merere u. mereri stipendia, Cic. (vgl. stipendium): bis, quae annua merebant legiones, stipendia feci, ich diente zweimal nacheinander in solchen Legionen, die ein ganzes Jahr im Dienste waren, Liv.: vicena stipendia meriti, die 20 Jahre gedient hatten, Tac. – merere triplex, dreifachen Sold erhalten, Liv. – absol., aere parvo, Lucan. – in ordine, in Reih und Glied, als gemeiner Soldat dienen, Frontin.: Romanis in castris, Tac. – sub alqo, Frontin., od. sub alqo imperatore (consule), Liv.: alqo imperante od. imperatore, Caes. u. Liv. – equo od. (v. mehreren) equis merere, zu Pferde dienen, Cic. u. Liv.: u. so equo publico m., Varro fr.: pedibus m., zu Fuße dienen, Liv.
    II) subi.: A) (sich) etw. verdienen, sich ein Recht-, einen Anspruch auf etwas erwerben, auf etwas Anspruch machen können, sich einer Sache würdig machen, im guten od. üblen Sinne, 1) eig.: a) im guten Sinne: m. praemia, Caes.: mereri laudem, Caes.: m. immortalitatem, Cic.: fidem (Glauben), Vell.: multos meruisse, aliquos egisse triumphos, Ov.: intra has terras caelum (v. Herkules), Sen.
    ————
    rhet. – mit folg. Infin. (s. Dräger Hist. Synt.2 2, 331), u. zwar m. Infin. act., haec merui sperare? Prop. (1, 5, 3): quid Minyae meruere queri? haben ein Recht, haben Ursache, Val. Flacc.: m. Infin. pass., solus (Homerus) appellari poëta meruit, Vell.: occultari non merentur, Val. Max.: merui quidem admitti, Sen.: dum amari meruisti, Tac.: ita consensu tamen omnium meruit credi secundus, Quint. (vgl. unten no. b). – m. folg. Acc. u. Infin., sed meruisse (dari tibi praemia), Ov. met. 9, 258. – mit folg. ut u. Konj. (s. Brix Plaut. capt. 419. Weißenb. Liv. 40, 11, 6. Meißner Ter. Andr. 281), merui, ut fierem (liber), Plaut.: edepol istic me haud centesimam partem laudat, quam ipse meritus est, ut laudetur laudibus, Plaut.: unum hoc scio, meritam esse, ut memor esses sui, Ter.: respondit sese meruisse, ut amplissimis honoribus et praemiis decoraretur, Cic.: meriti aequitate curāque sunt, ut per omnium annalium monumenta celebres nominibus essent, Liv.: simul maiores mei meruerant, ut posteros haberent, Tac.: se meruisse, ut dicerent, Quint.: hoc a (von seiten) diis meruimus, ut nos solā morte coniungerent, Petron. 114, 8. – m. de u. Abl., od. erga u. Akk., meruimus de vobis et de re publica, wir haben es verdient um usw., Plaut.: meritus est de me, quod queam ut commodem, Plaut.: iam istuc gaudeo, utut erga me merita est, Plaut.: nam de te neque re neque verbis merui, ut faceres quod facis, Plaut. –
    ————
    absol., si mereor, Planc. (b. Cic.) u. Ov.: si merebuntur, August. b. Suet.: proinde ac merere, Plaut.: merendo (dadurch, daß man sich dessen würdig macht), Verg. u. Prop. – b) im üblen Sinne, etw. verdienen = ein Übel, eine Strafe verschulden, verwirken, sich zuziehen, odium, Caes.: iram alcis, Tac.: noxam, Liv.: scelere meritum esse poenam, Liv.: poenam, Ov. u. Sen.: poenas, Ov.: fustuarium, Liv.: supplicium, exitium, necem, Ov.: Romanum bellum, Liv. epit.: nihil, Cic. u. Lact., nihil tale, Lact., unschuldig sein (s. Bünem. Lact. 2, 16, 17): Pa. quid meritust? Da. crucem! Ter. – quando gravius mereretur, härtere Strafe verdiene, Tac. – m. folg. Infin., quas meruere pati poenas, Ov.: meruisse mori, Ov.: plures sunt qui perire meruerunt, Sen.: id demum est homini turpe, quod meruit pati, Phaedr.: meritus maiora subire verbera, Hor.: dignitatem meriti amittere, Sen.: non merui esse reus, quod (daß) etc., es ist nicht die Schuld auf mich zu schieben, daß usw., Ov. – m. folg. ne u. Konj., zB. mereri, ne quis etc., Plin. 35, 8. – mit folg. cur, zB. nec meruerant (hatten sich nichts zuschulden kommen lassen) Graeci, cur diriperentur, Liv. 31, 45, 13. – m. de u. Abl., te ego, ut digna es, perdam, atque ut de me meres, um mich verdienst, Plaut.: ego te dehinc, ut meritus es de me et mea re, tractare exsequar: cum tu, ut meritus sum, non tractas, wie du es verdient um usw., Plaut. – absol.,
    ————
    non insector te, quamvis mereare, Prop.: merui, meritas do sanguine poenas, Ov. – Partic. α) merēns, es verdienend, im guten Sinne = würdig, im üblen = schuldig, laudare et increpare merentes, Sall.: cives odere merentem, Ov.: poenas sumere merentis, Verg.: scelus expendisse (habe für den Frevel gebüßt) merentem Laocoonta ferunt, Verg. – β) meritus, αα) aktiv = es verdient habend, würdig, meriti iuvenci, Verg. georg. 2, 515: u. Superl., filiae meritissimae, Corp. inscr. Lat. 6, 3410*. – ββ) passiv = verdient, billig, gerecht, rechtmäßig, im guten u. üblen Sinne, dona, Liv.: fama meritissima, Plin. ep.: iracundia, Cic.: meritis de causis, ICt.
    2) übtr., eine Handlung begehen, die ein Recht auf Belohnung ob. Strafe erwirkt, a) im guten Sinne: quae numquam quicquam erga me commerita est, quod nollem, et saepe meritam quod vellem scio, sie hat nie das mindeste getan, was mir unangenehm wäre, doch sehr oft, was mir gefiel, Ter. Hec. 486 sq. – gew. b) im üblen Sinne = etw. sich zuschulden kommen lassen, etw. verschulden, eine Schuld, ein Verbrechen auf sich laden, etw. verbrechen, quid tantum merui? Prop.: quid mali meruisset? Tac.: quid de te tantum meruisti? Ter.: non merui mortem tuam, Val. Flacc.: quod scelus tantum Calydon merens? Verg.: in hac re culpam meritum esse, Ter.: culpam prave quid imperando, Mela: Partic. passiv, ob meri-
    ————
    tam noxiam, Plaut. – m. folg. ut u. Konj., quid hic meruit (womit hat er es verdient), primum ut scelerata Drusus Libo iniret consilia? deinde ut iuvenes amitteret filios? Vell. 2, 130, 3.
    B) prägn., mereri de etc., sich so u. so Verdienste erwerben, sich verdient machen um usw., im guten u. üblen Sinne, dah. mit bene (optime), male (pessime) u. dgl., bene, optime de re publica, Cic.: melius de quibusdam, quam etc., Cic.: male de civibus suis, Cic.: perniciosius de re publica, Cic.: non ideo de te minus meretur is, cuius etc., Sen. de ben. 6, 23, 8: quocumque modo de me mereris, wie du dich gegen mich benehmen magst, Prop.: quoque modo merita de me erit, Cic.: ita se de populo Rom. meritos esse, ut etc., Caes.: m. erga u. Akk., utut erga me est meritus, Plaut. cist. 109 (vgl. unten merens u. meritus): m. resp. Acc., desine de quoquam quicquam bene velle mereri, Catull. 73, 1: si bene quid de te merui, Verg. Aen. 4, 317: qui nihil de eo meruerant, Capit. Pertin. 13, 6. – so auch Partic. α) merēns, zB. quem perisse ita de re publica merentem consulem doleo, Cic. ad Caes. iun. 2. fr. 6. p. 42 K. ( bei Non. 344, 19). – ganz absol., bene merenti bene profuerit, male merenti par erit, Plaut.: bene merenti mala es, male merenti bona es, Plaut.: bene merenti praemia tribuit, Auct. b. Afr.: vicariae carissimae benemerenti fecit, Corp. inscr. Lat. 6, 9425: Zopyro optime de se benemerenti
    ————
    fecerunt, Corp. inscr. Lat. 6, 29647: bene merens subst. = der Wohltäter, Plaut. capt. 935 u. most. 232. – Spätlat. im Superl., bene merentissimus, Corp. inscr. Lat. 3, 3544; 5, 4740; 10, 2044 u. 10, 8123; 12, 227: bl. merentissimus, Corp. inscr. Lat. 2, 1185. 1461. u. 9, 1987: m. Dat., Faustina marito sibi merentissimo, Corp. inscr. Lat. 12, 3453. – β) meritus, zB. bene, optime de re publica, Caes.: optime de se, Caes.: mirifice de re publica, Cic.: divinitus de me, Cic.: de ingenio suo pessime meritus, Quint.: servus pessime meritus, der sich schwer vergangen hat, Arnob. 7, 9: bene meritus erga se, Corp. inscr. Lat. 6, 2204: Superl., cui ego omnia meritissimo (der sich wohl um mich verdient gemacht hat, für seine großen Dienste) volo et debeo, Quint. 9, 2, 35. – – Vulg. 3. Pers. Plur. Präs. (nach der 3. Konjug.) mereunt, Commod. instr. 2, 4, 11 u. apol. 56. – In der Vulgärspr. auf Inschrn. oft synk. benmerens, zB. Corp. inscr. Lat. 6, 16837 u. 10, 216; vgl. Ritschl opusc. 2, 718.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > mereo

  • 4 auctor

    auctor (incorrectly written autor or author), ōris, comm. [id.], he that brings about the existence of any object, or promotes the increase or prosperity of it, whether he first originates it, or by his efforts gives greater permanence or continuance to it; to be differently translated according to the object, creator, maker, author, inventor, producer, father, founder, teacher, composer, cause, voucher, supporter, leader, head, etc. (syn.: conditor, origo, consiliarius, lator, suasor, princeps, dux).
    I.
    Lit.
    A.
    Of persons, a progenitor, father, ancestor:

    L. Brutus, praeclarus auctor nobilitatis tuae,

    the founder, progenitor of your nobility, Cic. Tusc. 4, 1, 2:

    generis,

    Verg. A. 4, 365; so Ov. M. 4, 640, and Suet. Vit. 2:

    tu sanguinis ultimus auctor,

    Verg. A. 7, 49; so Ov. M. 12, 558, and 13, 142:

    tantae propaginis,

    id. F. 3, 157:

    originis,

    Suet. Ner. 1:

    gentis,

    id. Claud. 25:

    auctores parentes animarum,

    Vulg. Sap. 12, 6:

    auctore ab illo ducit originem,

    Hor. C. 3, 17, 5:

    Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor,

    id. ib. 1, 2, 36:

    mihi Tantalus auctor,

    Ov. M. 6, 172:

    auctores saxa fretumque tui,

    id. H. 10, 132:

    Juppiter e terrā genitam mentitur, ut auctor Desinat inquiri,

    id. M. 1, 615.—Of animals, Col. 6, 27, 1.—
    B.
    Of buildings, etc., founder, builder:

    Trojae Cynthius auctor,

    Verg. G. 3, 36:

    murorum Romulus auctor,

    Prop. 5, 6, 43 ( augur, Müll.):

    auctor posuisset in oris Moenia,

    Ov. M. 15, 9:

    porticus auctoris Livia nomen habet,

    id. A. A. 1, 72:

    amphitheatri,

    Plin. 36, 15, 24, § 118:

    omnia sub titulo tantum suo ac sine ullā pristini auctoris memoriā,

    Suet. Dom. 5.—
    C.
    Of works of art, a maker, artist:

    statua auctoris incerti,

    Plin. 34, 8, 19, § 93: apparuit summam artis securitatem auctori placaisse, id. praef. § 27.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the originator, executor, performer, doer, cause, occasion of other things (freq. interchanged with actor):

    tametsi haud quaquam par gloriá sequitur scriptorem et auctorem rerum, tamen etc.,

    Sall. C. 3, 2 Kritz (cf. without rerum: Suam quisque culpam auctores ad negotia transferunt, id. J. 1, 4):

    praeclari facinoris,

    Vell. 2, 120, 6:

    facti,

    Ov. M. 9, 206; Vell. 1, 8:

    cum perquirerent auctorem facti,

    Vulg. Jud. 6, 29:

    optimi statūs auctor,

    Suet. Aug. 28:

    honoris,

    Ov. M. 10, 214:

    vitae,

    Vulg. Act. 3, 15:

    salutis,

    ib. Heb. 2, 10:

    fidei,

    ib. ib. 12, 2:

    funeris,

    Ov. M. 10, 199:

    necis,

    id. ib. 8, 449;

    9, 214: mortis,

    id. ib. 8, 493:

    vulneris,

    id. ib. 5, 133;

    8, 418: plagae,

    id. ib. 3, 329:

    seditionis sectae,

    Vulg. Act. 24, 5.—Also, in gen., one from whom any thing proceeds or comes:

    auctor in incerto est: jaculum de parte sinistrā Venit,

    i. e. the sender, Ov. M. 12, 419; so,

    teli,

    id. ib. 8, 349:

    muneris,

    the giver, id. ib. 2, 88;

    5, 657, 7, 157 al.: meritorum,

    id. ib. 8, 108 al.—
    B.
    An author of scientific or literary productions.
    1.
    An investigator:

    non sordidus auctor Naturae verique,

    Hor. C. 1, 28, 14.—And as imparting learning, a teacher:

    quamquam in antiquissimā philosophiā Cratippo auctore versaris,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    dicendi gravissimus auctor et magister Plato,

    id. Or. 3, 10:

    divini humanique juris auctor celeberrimus,

    Vell. 2, 26, 2:

    Servius Sulpicius, juris civilis auctor,

    Gell. 2, 10; Dig. 19, 1, 39; 40, 7, 36.—
    2.
    The author of a writing, a writer:

    ii quos nunc lectito auctores,

    Cic. Att. 12, 18:

    ingeniosus poëta et auctor valde bonus,

    id. Mur. 14:

    scripta auctori perniciosa suo,

    Ov. Tr. 5, 1, 68:

    Belli Alexandrini Africique et Hispaniensis incertus auctor est,

    Suet. Caes. 56; id. Aug. 31:

    sine auctore notissimi versus,

    i. e. anonymous verses, id. ib. 70; so id. Calig. 8; id. Dom. 8 al.— Meton. of cause for effect, for a literary production, writing, work:

    in evolvendis utriusque linguae auctoribus, etc.,

    Suet. Aug. 89. —In partic., the author of historical works, an historian (with and without rerum):

    ego cautius posthac historiam attingam, te audiente, quem rerum Romanarum auctorem laudare possum religiosissimum,

    Cic. Brut. 11, 44; so,

    Matrem Antoniam non apud auctores rerum, non diurnā actorum scripturā reperio ullo insigni officio functam,

    Tac. A. 3, 3; 3, 30 (diff. from auctor rerum in II. A.):

    Polybius bonus auctor in primis,

    Cic. Off. 3, 32, 113; so Nep. Them. 10, 4; Liv. 4, 20; Tac. A. 5, 9; 14, 64 al.—With historiae (eccl. Lat.):

    historiae congruit auctori,

    Vulg. 2 Macc. 2, 31.—Hence, in gen., one that gives an account of something, a narrator, reporter, informant (orally or in writing):

    sibi insidias fieri: se id certis auctoribus comperisse,

    Cic. Att. 14, 8:

    celeberrimos auctores habeo tantam victoribus irreverentiam fuisse, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 51:

    criminis ficti auctor, i. e. nuntius,

    Ov. M. 7, 824:

    Non haec tibi nuntiat auctor Ambiguus,

    id. ib. 11, 666; 12, 58; 12, 61; 12, 532.—Hence, auctorem esse, with acc. and inf., to relate, recount:

    Auctores sunt ter novenis punctis interfici hominem,

    Plin. 11, 21, 24, § 73:

    Fabius Rustiçus auctor est scriptos esse ad Caecinam Tuscum codicillos,

    Tac. A. 13, 20:

    Auctor est Julius Marathus ante paucos quam nasceretur menses prodigium Romae factum (esse) publice, etc.,

    Suet. Aug. 94 et saep.—
    C.
    One by whose influence, advice, command, etc., any thing is done, the cause, occasion, contriver, instigator, counsellor, adviser, promoter; constr. sometimes with ut, acc. and inf., or gen. gerund.: quid mihi es auctor ( what do you counsel me?) huic ut mittam? Plaut. Ps. 1, 3, 2; 4, 7, 70; id. Poen. 1, 3, 1:

    idne estis auctores mihi?

    Ter. Ad. 5, 8, 16:

    mihique ut absim, vehementer auctor est,

    Cic. Att. 15, 5:

    Gellium ipsis (philosophis) magno opere auctorem fuisse, ut controversiarum facerent modum,

    id. Leg. 1, 20, 53:

    ut propinqui de communi sententiā coërcerent, auctor fuit,

    Suet. Tib. 35; id. Claud. 25; id. Calig. 15:

    a me consilium petis, qui sim tibi auctor in Siciliāne subsidas, an proficiscare,

    Cic. Fam. 6, 8: ego quidem tibi non sim auctor, si Pompeius Italiam reliquit, te quoque profugere, Att. ap. Cic. Att. 9, 10:

    ne auctor armorum duxque deesset, Auct. B. G. 8, 47: auctor facinori non deerat,

    Liv. 2, 54:

    auctores Bibulo fuere tantundem pollicendi,

    Suet. Caes. 19:

    auctores restituendae tribuniciae potestatis,

    id. ib. 5; so id. Dom. 8:

    auctor singulis universisque conspirandi simul et ut... communem causam juvarent,

    id. Galb. 10 al. —So freq. in the abl. absol.: me, te, eo auctore, at my, your, his instance, by my [p. 199] advice, command, etc.:

    non me quidem Faciet auctore, hodie ut illum decipiat,

    Plaut. Stich. 4, 2, 23:

    an paenitebat flagiti, te auctore quod fecisset Adulescens?

    Ter. Eun. 5, 6, 12:

    quare omnes istos me auctore deridete atque contemnite,

    Cic. de Or. 3, 14, 54:

    quia calida fomenta non proderant, frigidis curari coactus auctore Antonio Musā,

    Suet. Aug. 81; 96; id. Galb. 19; id. Vit. 2 al.: agis Carminibus grates et dis auctoribus horum, the promoters or authors of spells, Ov. M. 7, 148.—
    2.
    Esp., in political lang., t. t.
    a.
    Auctor legis.
    (α).
    One who proposes a law, a mover, proposer (very rare):

    quarum legum auctor fuerat, earum suasorem se haud dubium ferebat,

    Liv. 6, 36:

    Quid desperatius, qui ne ementiendo quidem potueris auctorem adumbrare meliorem,

    Cic. Dom. 30, 80.—
    (β).
    One who advises the proposal of a law, and exerts all his influence to have it passed, a supporter (stronger than suasor; cf. Suet. Tib. 27:

    alium dicente, auctore eo Senatum se adīsse, verba mutare et pro auctore suasorem dicere coegit): isti rationi neque lator quisquam est inventus neque auctor umquam bonus,

    Cic. Leg. 3, 15, 34:

    cum ostenderem, si lex utilis plebi Romanae mihi videretur, auctorem me atque adjutorem futurum (esse),

    id. Agr. 2, 5; id. Att. 1, 19:

    quo auctore societatem cum Perseo junxerunt,

    Liv. 45, 31; Suet. Oth. 8; id. Vesp. 11 al.—Sometimes in connection with suasor:

    atque hujus deditionis ipse Postumius suasor et auctor fuit,

    Cic. Off. 3, 30, 109:

    Nisi quis retinet, idem suasor auctorque consilii ero,

    Tac. H. 3, 2 al. —
    (γ).
    Of a senate which accepts or adopts a proposition for a law, a confirmer, ratifier:

    nunc cum loquar apud senatores populi Romani, legum et judiciorum et juris auctores,

    Cic. Verr. 2, 5, 67.— Poet., in gen., a law-giver:

    animum ad civilia vertet Jura suum, legesque feret justissimus auctor,

    Ov. M. 15, 833;

    and of one who establishes conditions of peace: leges captis justissimus auctor imposuit,

    id. ib. 8, 101. —Hence, auctores fieri, to approve, accept, confirm a law:

    cum de plebe consulem non accipiebat, patres ante auctores fieri coëgerit,

    Cic. Brut. 14, 55:

    Decreverunt ut, cum populus regem jussisset, id sic ratum esset, si patres auctores fierent,

    Liv. 1, 17; 1, 22; 2, 54; 2, 56; 6, 42; 8, 12 al.—
    b.
    Auctor consilii publici, he who has the chief voice in the senate, a leader:

    hunc rei publicae rectorem et consilii publici auctorem esse habendum,

    Cic. de Or. 1, 48, 211; 3, 17, 63. —Also absol.:

    regem Ariobarzanem, cujus salutem a senatu te auctore, commendatam habebam,

    by your influence, and the decree of the senate occasioned by it, Cic. Fam. 15, 4, 6; cf. Gron. ad Liv. 24, 43.—
    D.
    One who is an exemplar, a model, pattern, type of any thing:

    Caecilius, malus auctor Latinitatis,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    nec litterarum Graecarum, nec philosophiae jam ullum auctorem requiro,

    id. Ac. 2, 2, 5; cf.

    Wopk. Lect. Tull. p. 34: unum cedo auctorem tui facti, unius profer exemplum,

    i. e. who has done a similar thing, Cic. Verr. 2, 5, 26:

    Cato omnium virtutum auctor,

    id. Fin. 4, 16, 44 al. —
    E.
    One that becomes security for something, a voucher, bail, surety, witness:

    id ita esse ut credas, rem tibi auctorem dabo,

    Plaut. Trin. 1, 2, 70:

    auctorem rumorem habere,

    Cic. Verr. 2, 3, 19: fama nuntiabat te esse in Syriā;

    auctor erat nemo,

    id. Fam. 12, 4:

    non si mihi Juppiter auctor Spondeat,

    Verg. A. 5, 17:

    gravis quamvis magnae rei auctor,

    Liv. 1, 16:

    auctorem levem, nec satis fidum super tantā re Patres rati,

    id. 5, 15 fin.:

    urbs auspicato deis auctoribus in aeternum condita,

    under the guaranty of the gods, id. 28, 28.—Also with acc. and inf.:

    auctores sumus tutam ibi majestatem Romani nominis fore,

    Liv. 2, 48.—
    F.
    In judic. lang., t. t.
    1.
    A seller, vender (inasmuch as he warrants the right of possession of the thing to be sold, and transfers it to the purchaser; sometimes the jurists make a distinction between auctor primus and auctor secundus; the former is the seller himself, the latter the bail or security whom the former brings, Dig. 21, 2, 4; cf.

    Salmas. Mod. Usur. pp. 728 and 733): quod a malo auctore emīssent,

    Cic. Verr. 2, 5, 22:

    auctor fundi,

    id. Caecin. 10; Dig. 19, 1, 52: Inpero (auctor ego sum), ut tu me quoivis castrandum loces, Plaut. Aul. 2, 2, 73 Wagn.; id. Ep. 3, 2, 21; id. Curc. 4, 2, 12.— Trop.:

    auctor beneficii populi Romani,

    Cic. Mur. 2.—
    2.
    A guardian, trustee (of women and minors):

    dos quam mulier nullo auctore dixisset,

    Cic. Caecin. 25:

    majores nostri nullam ne privatam quidem rem agere feminas sine auctore voluerunt,

    Liv. 34, 2:

    pupillus obligari tutori eo auctore non potest,

    Dig. 26, 8, 5.—
    3.
    In espousals, auctores are the witnesses of the marriage contract (parents, brothers, guardians, relatives, etc.):

    nubit genero socrus, nullis auspicibus, nullis auctoribus,

    Cic. Clu. 5.—
    G.
    An agent, factor, spokesman, intercessor, champion:

    praeclarus iste auctor suae civitatis,

    Cic. Fl. 22:

    (Plancius) princeps inter suos... maximarum societatum auctor, plurimarum magister,

    id. Planc. 13, 22:

    meae salutis,

    id. Sest. 50, 107:

    doloris sui, querelarum, etc.,

    id. Fl. 22 fin.
    In class.
    Lat. auctor is also used as fem.:

    eas aves, quibus auctoribus etc.,

    Cic. Div. 1, 15, 27:

    Et hostes aderant et (Theoxena) auctor mortis instabat,

    Liv. 40, 4, 15:

    auctor ego (Juno) audendi,

    Verg. A. 12, 159; Ov. M. 8, 108; id. F. 5, 192; 6, 709; id. H. 14, 110; 15, 3; Sen. Med. 968; cf. Paul. ex Fest. p. 29 Müll. The distinction which the grammarians, Serv. ad Verg. A. 12, 159, Prob. p. 1452 sq. P., and others make between auctor fem. and auctrix, that auctrix would refer more to the lit. signif. of the verb, augeo, while auctor fem. has more direct relation to the prevailing signif. of its noun, auctoritas, is unfounded.

    Lewis & Short latin dictionary > auctor

  • 5 pretium

    prĕtĭum, ii, n. [Sanscr. root par-, pana (for parna), wager, loan; Gr. pi-praskô, to sell; priamai, to buy; cf. pornos], that for or by which any thing is bought or sold (class.).
    I.
    Lit., money spent for any thing:

    nil pretio parsit, filio dum parceret,

    Plaut. Capt. prol. 32:

    femina... urbem Exiguam pretio posuit,

    for money has founded a small city, Verg. A. 4, 211:

    vectigalia parvo pretio redempta habere,

    for little money, cheaply, Caes. B. G. 1, 18:

    pretio mercari ordinem senatorium,

    to purchase, to gain with money, Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    permutare pretio noluit, aliāve merce,

    Plin. 9, 55, 81, § 171.—
    B.
    In gen., money, wealth, etc. ( poet.), Ov. P. 2, 8, 6:

    in pretio pretium nunc est,

    id. F. 1, 217:

    converso in pretium deo,

    i. e. into a shower of gold, Hor. C. 3, 16, 8.—
    II.
    Transf., worth, value, price.
    A.
    In gen.: nec mi aurum posco nec mi pretium dederitis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 200 Vahl.):

    pretium statuere merci,

    to set, fix, Plaut. Mil. 3, 1, 133:

    pretium certum constituere,

    Cic. Att. 12, 33, 1:

    enumerare,

    id. Rosc. Am. 46, 133:

    pacisci pro re aliquā,

    to agree upon, settle, id. Off. 3, 29, 107:

    exsolvere,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    quibus hic pretiis porci veneunt?

    at what prices are they sold here? id. ib. 2, 2, 15:

    vendere aliquid pretio suo,

    id. Pers. 4, 4, 30; id. Ps. 1, 2, 36:

    parare sibi pretio aliquid,

    id. Merc. 2, 3, 7:

    multi extulerunt eorum pretia,

    Varr. R. R. 3, 6, 6:

    jacent pretia praediorum,

    are low, down, fallen, Cic. Rosc. Com. 12, 33.—
    B.
    Esp.
    1.
    In phrases: magni, parvi pretii esse, to be high or low in price, of much or little worth, of great or of small value:

    nullus est tam parvi pretii, quin,

    Plaut. Aul. 4, 10, 60:

    ne tu habes servum graphicum, et quantivis pretii!

    id. Ep. 3, 3, 29:

    agrum majoris pretii nemo habet,

    Ter. Heaut. 1, 1, 12:

    noli spectare, quanti homo sit: parvi enim pretii est, qui jam nihil est,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    de illis potissimum jactura fit, quia pretii minimi sunt,

    Sall. Or. ad Caes. 2, 9: pretium habere, to have a value, to be worth something:

    vendat oleum, si pretium habeat,

    Cato, R. R. 2, 7:

    annona porro pretium nisi in calamitate fructuum non habet,

    Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227; but also: pretium habere, to have a price, be for sale:

    quis ignorat quin id longe sit liberalibus disciplinis dignissimum, non vendere operam: cum pleraque hoc ipso possint videri vilia, quod pretium habent,

    Quint. 12, 7, 8; hence: pretium non habere, to have no price, be above price (late Lat.):

    nihil esse pretiosius, immo eum pretium non habere testatur,

    Aug. Serm. 36, 8: in pretio esse, to be of worth, value, or estimation, to be in repute:

    tum coquus in pretio esse (coeptus),

    Liv. 39, 6, 9:

    nec in pretio fertilis hortus erat,

    Ov. F. 5, 316; Plin. 33, 1, 6, § 22: in pretio habere, to regard as of value:

    in magno pretio habere,

    Sen. Ep. 75, 11:

    aurum et argentum in pretio habent,

    Tac. G. 5;

    for which cf.: pudebat libertatis majus esse apud feminas quam apud viros pretium,

    Curt. 8, 2, 28: pretium facere, to fix or set a price or value; of a seller: indica, fac pretium. Do. Tua merx est;

    tua indicatio est,

    Plaut. Pers. 4, 4, 37;

    of a purchaser: quis faceret pretium, nisi qui sua perdere vellet Omnia?

    Mart. 1, 86, 7; Dig. 10, 3, 19.—
    2.
    Wages, reward (mostly poet.):

    pro pretio facio ut opera appareat,

    Plaut. Ps. 3, 2, 59:

    operam Epidici nunc me emere pretio pretioso velim,

    id. Ep. 1, 2, 17:

    reddere alicui pro benefactis,

    id. Capt. 5, 1, 20:

    palmae pretium victoribus,

    Verg. A. 5, 111.—
    III.
    Trop., worth, value:

    quales ex hac die experiundo cognovit, perinde operae eorum pretium faceret,

    would estimate their services, Liv. 27, 17:

    sive aliquod morum Est pretium,

    Ov. Tr. 1, 9, 43: corticis etiam ad medicamenta pretium est, Plin, 12, 25, 54, § 118; 12, 19, 43, § 95.—
    B.
    Transf., pay, hire, wages, reward, price (cf.: stipendium, merces).
    1.
    In a good sense: majores seorsum atque diversum pretium paravere bonis atque strenuis, decurionatus... aliosque honores, Cato ap. Fest. s. v. optionatus, p. 201 Müll.; so,

    = praemium (opp. poena), ita et pretium recte facti triumphum haberet L. Paulus pro egregie bello gesto,

    Liv. 45, 37, 5:

    ut pretium honoremque debito beneficio addat,

    id. 45, 14, 1:

    cum pro cujusque merito consul pretia poenasque exsolvisset,

    id. 26, 40, 15 Weissenb. ad loc.:

    satis ampla pretia,

    prizes, id. 21, 43, 6:

    virtutum pretium,

    Sen. Clem. 1, 1, 1.— Plur.: tam longā valetudine conflictabatur, ut haec tanta pretia vivendi mortis rationibus vincerentur, rewards of living, i. e. motives for living, Plin. Ep. 1, 12, 4.—Esp. in phrase pretium curae, and more freq. pretium operae, a reward for trouble:

    mihi visum est pretium curae, ipsum, senatus consultum quaerere,

    seemed to me worth the trouble, worth while, Plin. Ep. 8, 6, 2:

    est pretium curae cognoscere, etc.,

    Juv. 6, 474: facturusne operae pretium sim, etc.,... nec satis scio, what will pay for the trouble, Liv. praef.:

    operae pretium habent libertatem, civitatemque,

    id. 25, 6; 21, 43: audire est operae pretium, etc., Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.); so Liv. 3, 26, 7: reddere opis pretium pro factis, Enn. ap. Sen. Ep. 108 (Epigr. v. 6 Vahl.):

    quo in genere est operae pretium diligentiam majorum recordari,

    it is worth while, Cic. Agr. 2, 27, 73:

    captā urbe, operae pretium fore,

    Sall. J. 81, 2;

    so without operae (post-Aug.): Germanico pretium fuit convertere agmen,

    thought it of importance, Tac. A. 1, 57:

    ni pretium foret Pisonis sententias noscere,

    were it not worth while, were it not of importance, id. ib. 2, 35:

    posse eum, si operae pretium faciat, principem popularium esse,

    if he does any thing worth while, any thing of importance, Liv. 25, 30: duos servos ad hostes transfugisse et operae pretium fecisse, have done valuable service, Quadrig. ap. Sen. Ben. 3, 23:

    scriptor minime utilis, cujus libro adtingere nullum pretium operae sit,

    Gell. 12, 2, 1; so,

    operis pretium est,

    Sil. 16, 45.—
    2.
    In a bad sense (i. q. poena), reward, punishment, like the Gr. timê, misthos ( poet.): si malos imitabor, tum pretium pro noxā dabis, Liv. And. ap. Non. 365, 27:

    verbera, compedes, molae... haec pretia sunt ignaviae,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    ego pretium ob stultitiam fero,

    Ter. And. 3, 5, 4:

    et peccare nefas, aut pretium est mori,

    Hor. C. 3, 24, 24:

    ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

    Juv. 13, 105.—Of bribery:

    adduci pretio ad hominem condemnandum,

    Cic. Caecil. 10, 29:

    pretio judicem corrumpere,

    id. ib. 25, 72:

    nec prece, nec pretio a rectā viā deduci,

    Auct. Her. 3, 3, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > pretium

  • 6 pro

    [st1]1 [-] prō (moins bon prōh), interj.: - [abcl][b]a - (avec nom. voc. ou acc.): ô, oh! ah! - [abcl]b - (employé seul) hélas![/b]    - pro pudor ! = ô honte!    - avec acc. pro deūm atque hominum fidem! = par la bonne foi des dieux et des hommes! (j'en appelle aux dieux et aux hommes).    - pro deum hominumque fidem ! Cic. Verr. 4, 7: que les dieux et les hommes m'assistent.    - [avec ellipse de fidem]: pro deum immortalium ! Ter. Phorm. 351: que les immortels m'assistent!    - avec voc. pro supreme Juppiter! = ô Jupiter souverain!    - pro sancte Juppiter, Cic.: oh! vénérable Jupiter.    - tantum, pro! degeneramus, Liv.: tant, hélas! nous sommes dégénérés! --- cf. Curt. 4, 16, 10; Ov. H. 3, 98. [st1]2 [-] prō, prép. + abl.: a - devant.    - sedens pro aede Castoris, Cic. Phil. 3, 27: siégeant devant le temple de Castor.    - pro castris copias producere, Caes. BG. 1, 48: faire avancer les troupes devant le camp. b - du haut de et en avant.    - pro templis, Cic. Mil. 2: sur les degrés des temples.    - pro tribunali, Cic. Pis. 11: du haut du tribunal.    - cf. Caes. BG. 6, 3, 6 ; Sall. J. 67, 1; Liv. 21, 7, 8. d - sur le devant, devant.    - pro contione, Sall. J. 8, 2: devant l'assemblée.    - pro suggestu: sur le devant du tertre (qui servait de tribunal au général), du haut de son tribunal.    - cf. Curt. 10, 5, 10, etc. ; Liv. 7, 7, 3, etc.    - pro consilio, Sall. J. 29, 6: devant le conseil. g - pour, en faveur de.    - pro aliquo (aliqua re), Cic. Clu. 88; CM 11: pour qqn (qqch). h - pour, à la place de, au lieu de.    - pro vallo carros objicere, Caes. BG. 1, 26, 3: opposer des chariots en guise de retranchement.    - cf. Caes. BG. 3, 29, 1, etc.    - pro magistro est quidam L. Carpinatius, Cic. Verr. 2, 169: il y a tenant la place du maître [comme sous-directeur] un certain L. Carpinatius.    - pro consule, Cic. de Or. 1, 82; pro quaestore, Cic. Ac. 2, 11: en qualité de proconsul, de proquesteur.    - Cato qui mihi unus est pro centum milibus, Cic. Att. 2, 5, 1: Caton qui à lui seul en remplace pour moi cent mille. ii - pour = comme [identité].    - pro occiso relictus, Cic. Sest. 81: laissé pour mort. --- cf. Cic. Verr. 4, 33.    - pro perfuga, Caes. BG. 3, 18, 3: comme transfuge, en jouant le rôle de transfuge.    - aliquid pro certo ponere, Caes. BG. 7, 5, 6: avancer qqch comme certain.    - pro explorato habere: tenir pour assuré.    - pro re comperta habere: tenir pour assuré. jj - pour, en retour de.    - aliquid pro carmine dare, Cic. de Or. 2, 351: donner qqch pour un poème.    - cf. Caes. BG. 6, 16, 3. k - en proportion de.    - pro hostium numero, Caes. BG. 1, 51, 1: proportionnellement au nombre des ennemis. --- cf. Caes. BG. 1, 2, 5.    - agere pro viribus, Cic. CM 27: faire dans la mesure de ses forces.    - pro mea, pro tua parte, Cic. Fam. 15, 15, 3: pour ma, ta part, dans la mesure de mes, de tes moyens.    - pro se quisque, Cic. Off. 3, 58: chacun pour sa part.    - pro tempore et pro re, Caes. BG. 5, 8, 1: conformément au temps et aux circonstances.    - cf. Caes. BG. 7, 56, 4 ; 7, 74, 1.    - copiae majores quam pro reliquiis belli, Liv. 29, 32, 3: troupes trop nombreuses par rapport à ce qui restait de guerre.    - pro eo ac, Cic. Cat. 4, 3: en proportion de ce que, dans la mesure où. --- Cic. Fam. 4, 5, 1.    - pro eo ac si, Cic. Inv. 1, 54: dans la même proportion que si, comme si.    - pro eo, quantum, Cic. Fin. 4, 58: en proportion de ce qui...    - pro eo quanti te facio, Cic. Fam. 3, 3, 2: en proportion de l'estime que j'ai pour toi.    - pro (eo) ut (prout): dans la mesure où, selon que, suivant que. m - en raison de, en vertu de.    - pro tua prudentia, Cic. Fam. 4, 10, 2: en raison de ta sagesse. --- cf. Cic. Mur. 86.    - pro suffragio, Cic. Verr. 2, 127: en vertu du vote, par l'effet du vote. [st1]3 [-] pro-, prod- (autres formes: -por, pol-): préfixes. a - en avant, devant    - prod-ire: s'avancer.    - pro-jicere: jeter devant soi. b - en faveur de, pour    - pro-pugnare: combattre pour protéger, défendre.    - prod-esse: être utile. c - à l'avance, avant    - pro-videre: voir à l'avance, prévoir, pourvoir.    - pro-avus: bisaïeul, ancêtre. d - à la place de    - pro-consul: proconsul.
    * * *
    [st1]1 [-] prō (moins bon prōh), interj.: - [abcl][b]a - (avec nom. voc. ou acc.): ô, oh! ah! - [abcl]b - (employé seul) hélas![/b]    - pro pudor ! = ô honte!    - avec acc. pro deūm atque hominum fidem! = par la bonne foi des dieux et des hommes! (j'en appelle aux dieux et aux hommes).    - pro deum hominumque fidem ! Cic. Verr. 4, 7: que les dieux et les hommes m'assistent.    - [avec ellipse de fidem]: pro deum immortalium ! Ter. Phorm. 351: que les immortels m'assistent!    - avec voc. pro supreme Juppiter! = ô Jupiter souverain!    - pro sancte Juppiter, Cic.: oh! vénérable Jupiter.    - tantum, pro! degeneramus, Liv.: tant, hélas! nous sommes dégénérés! --- cf. Curt. 4, 16, 10; Ov. H. 3, 98. [st1]2 [-] prō, prép. + abl.: a - devant.    - sedens pro aede Castoris, Cic. Phil. 3, 27: siégeant devant le temple de Castor.    - pro castris copias producere, Caes. BG. 1, 48: faire avancer les troupes devant le camp. b - du haut de et en avant.    - pro templis, Cic. Mil. 2: sur les degrés des temples.    - pro tribunali, Cic. Pis. 11: du haut du tribunal.    - cf. Caes. BG. 6, 3, 6 ; Sall. J. 67, 1; Liv. 21, 7, 8. d - sur le devant, devant.    - pro contione, Sall. J. 8, 2: devant l'assemblée.    - pro suggestu: sur le devant du tertre (qui servait de tribunal au général), du haut de son tribunal.    - cf. Curt. 10, 5, 10, etc. ; Liv. 7, 7, 3, etc.    - pro consilio, Sall. J. 29, 6: devant le conseil. g - pour, en faveur de.    - pro aliquo (aliqua re), Cic. Clu. 88; CM 11: pour qqn (qqch). h - pour, à la place de, au lieu de.    - pro vallo carros objicere, Caes. BG. 1, 26, 3: opposer des chariots en guise de retranchement.    - cf. Caes. BG. 3, 29, 1, etc.    - pro magistro est quidam L. Carpinatius, Cic. Verr. 2, 169: il y a tenant la place du maître [comme sous-directeur] un certain L. Carpinatius.    - pro consule, Cic. de Or. 1, 82; pro quaestore, Cic. Ac. 2, 11: en qualité de proconsul, de proquesteur.    - Cato qui mihi unus est pro centum milibus, Cic. Att. 2, 5, 1: Caton qui à lui seul en remplace pour moi cent mille. ii - pour = comme [identité].    - pro occiso relictus, Cic. Sest. 81: laissé pour mort. --- cf. Cic. Verr. 4, 33.    - pro perfuga, Caes. BG. 3, 18, 3: comme transfuge, en jouant le rôle de transfuge.    - aliquid pro certo ponere, Caes. BG. 7, 5, 6: avancer qqch comme certain.    - pro explorato habere: tenir pour assuré.    - pro re comperta habere: tenir pour assuré. jj - pour, en retour de.    - aliquid pro carmine dare, Cic. de Or. 2, 351: donner qqch pour un poème.    - cf. Caes. BG. 6, 16, 3. k - en proportion de.    - pro hostium numero, Caes. BG. 1, 51, 1: proportionnellement au nombre des ennemis. --- cf. Caes. BG. 1, 2, 5.    - agere pro viribus, Cic. CM 27: faire dans la mesure de ses forces.    - pro mea, pro tua parte, Cic. Fam. 15, 15, 3: pour ma, ta part, dans la mesure de mes, de tes moyens.    - pro se quisque, Cic. Off. 3, 58: chacun pour sa part.    - pro tempore et pro re, Caes. BG. 5, 8, 1: conformément au temps et aux circonstances.    - cf. Caes. BG. 7, 56, 4 ; 7, 74, 1.    - copiae majores quam pro reliquiis belli, Liv. 29, 32, 3: troupes trop nombreuses par rapport à ce qui restait de guerre.    - pro eo ac, Cic. Cat. 4, 3: en proportion de ce que, dans la mesure où. --- Cic. Fam. 4, 5, 1.    - pro eo ac si, Cic. Inv. 1, 54: dans la même proportion que si, comme si.    - pro eo, quantum, Cic. Fin. 4, 58: en proportion de ce qui...    - pro eo quanti te facio, Cic. Fam. 3, 3, 2: en proportion de l'estime que j'ai pour toi.    - pro (eo) ut (prout): dans la mesure où, selon que, suivant que. m - en raison de, en vertu de.    - pro tua prudentia, Cic. Fam. 4, 10, 2: en raison de ta sagesse. --- cf. Cic. Mur. 86.    - pro suffragio, Cic. Verr. 2, 127: en vertu du vote, par l'effet du vote. [st1]3 [-] pro-, prod- (autres formes: -por, pol-): préfixes. a - en avant, devant    - prod-ire: s'avancer.    - pro-jicere: jeter devant soi. b - en faveur de, pour    - pro-pugnare: combattre pour protéger, défendre.    - prod-esse: être utile. c - à l'avance, avant    - pro-videre: voir à l'avance, prévoir, pourvoir.    - pro-avus: bisaïeul, ancêtre. d - à la place de    - pro-consul: proconsul.
    * * *
        Pro, Interiectio indignantis, Nominatiuo aliquando, seu vacatiuo potius, aliquando accusatiuo iungitur. Terent. Un escri qu'on fait, quand on se courrouce et marrist.
    \
        Pro deum atque hominum fidem, quid est, si non hoc contumelia est? Terent. Mon Dieu, etc. B.
    \
        Pro, Praepositio, ablatiuo casui seruiens, significat quod Gallice dicimus Pour. Minas viginti pro ambobus dedi. Terent.
    \
        Partim nihil contra Habitum valere, partim pro hoc esse. Cic. Estre pour luy, et luy servir à sa cause, Faire pour Habitus.
    \
        Offero pro mea parte tantundem. Plin. iun. Pour ma part.
    \
        Pro mea parte adiuui. Cic. De ma part, Tant que j'ay peu.
    \
        In his artibus pro mea parte versor. Cic. De tout mon povoir, De ma part.
    \
        Qui saluum volunt, pro sua parte atque authoritate defendunt. Cic. Chascun en tant qu'il luy touche, Chascun pour son regard, Chascun endroict soy, ou en son endroict.
    \
        Pro sua parte loqui. Plaut. Parler pour soy et se defendre.
    \
        Haec tibi pro amore mutuo scripsi. Plin. iunior. Pour l'amour, ou A cause de l'amour qui est entre nous deux.
    \
        Pro illo te ducam. Terent. En lieu de luy, En sa place.
    \
        Eduxit eam mater pro sua. Terent. Comme sienne.
    \
        Pro ancilla habere. Plaut. S'en servir pour chambriere, ou en lieu de chambriere.
    \
        Pro deliciis crudelitas illi fuit. Cicero. Il prenoit plaisir à exercer cruaulté.
    \
        Omnia gerere pro haerede. Cic. Comme heritier.
    \
        Pro hoste habere. Liu. Estimer ennemi, Tenir pour ennemi.
    \
        Pro parente colere. Liu. Avoir en aussi grande reverence que si c'estoit son pere.
    \
        Sui, ne putrescat, anima pro sale data est. Cic. En lieu de sel.
    \
        Pro socio damnatus est. Cic. Au lieu de son compaignon.
    \
        Pro stercore aliquid habere. Plaut. N'estimer aucune chose non plus que fien.
    \
        Verbum pro verbo reddere. Cic. Mot pour mot.
    \
        Pro virgine nuptum dari non potest. Terent. Comme, ou Pour vierge.
    \
        Amaui pro meo. Terent. Comme mien, Autant que s'il eust esté mon enfant.
    \
        Pro certo est. Quintil. Il est certain.
    \
        Pro certo ponere. Caes. Escrire une chose comme certaine.
    \
        Pro certo affirmare. Liu. Comme chose seure, Pour certain.
    \
        Pro certo dicere. Terentius, Pro certone tu istaec dicis? Pour certain.
    \
        Pro certo habere. Cic. Scavoir une chose certainement.
    \
        Qui pro comperto afferret, Achaeos statuisse postero die, etc. Liu. Qui dist pour tout certain que les, etc.
    \
        Pro damnato esse. Cic. Estre tenu pour tout condamné.
    \
        Id mihi erit pro explorato. Cic. Je tiendray cela pour tout certain.
    \
        Pro facto habere. Cic. Tenir pour faict.
    \
        Pro firmato stare. Liu. Estre ferme et stable.
    \
        Pro indiuiso. Cato. Par indivis, Sans division.
    \
        Quod iudicatum non sit, pro infecto haberi oportet. Cicero. Pour chose non faicte.
    \
        Nobis pro meliore fuit, effugere hostes tenui damno. Tacit. Ce fut nostre meilleur.
    \
        Pro nihilo ducere. Cicero. N'estimer rien, N'estimer non plus que rien.
    \
        Aristoni omnia visa sunt pro nihilo. Cic. Aristo n'a rien estimé tout cela, Ne luy a semblé estre rien.
    \
        Pro ridiculo ac delectamento putare aliquem. Terentius. Faire son fol d'aucun, et s'en gaudir, En faire son passetemps et son jouet.
    \
        Pro rupto foedus habere. Liu. Tenir l'alliance pour rompue.
    \
        Pro victis abiere. Liu. Comme vaincuz.
    \
        Nemo satis pro merito gratiam regi refert. Terent. Selon qu'il a merité.
    \
        Efficimus pro opibus nostra moenia. Plaut. Selon noz richesses.
    \
        Illos duos olim pro re tollebas tua. Terent. Selon les biens que tu has.
    \
        Pro mea consuetudine breuiter, simpliciterque dixi. Cic. Selon ma coustume, Suyvant ma coustume, ainsi que j'ay de coustume.
    \
        Pro nostra facultate. Quintil. Selon nostre puissance et faculté.
    \
        Pro modo crassitudinis. Columel. Selon qu'elle est espesse, Selon l'espesseur.
    \
        Nemo fuit qui non me pro suis opibus defenderit. Cic. Selon son povoir.
    \
        Pro parte. Vlpian. En partie.
    \
        Plus quam pro virili parte obligatum puto. Cic. Plus que pour le regard de ma seule personne.
    \
        Pro virili parte anniti. Liu. Selon son povoir.
    \
        Pro rata parte. Cicero. Selon la part et portion, A l'equipollent, Au fur.
    \
        Pro portione. Varro. Eu esgard à la grandeur, ou autrement.
    \
        Pro rata. Vlpianus. Au sold la livre. B.
    \
        Pro spe nihil contigit. Liu. Selon mon esperance, ou Ainsi que j'esperoye.
    \
        Consilium pro tempore et pro re capere. Caes. Selon le temps et l'affaire, Pour la qualité et disposition du temps, etc.
    \
        Pro horum temporum perturbatione. Cic. Veu le trouble de ce temps.
    \
        Pro heri nostri quaestu satis bene ornatae sumus. Plaut. Eu esgard au gaing, etc. Veu et consideré le gaing, etc.
    \
        Duo talenta pro re nostra ego esse decreui satis. Terent. Veu noz richesses.
    \
        Sunt impii ciues, pro charitate Reip. nimium multi. Cic. Si tu consideres l'amour et charité qu'on doibt à la Republique.
    \
        Pro mea authoritate videor posse. Cicero. Eu esgard à l'authorité de mon office.
    \
        Pro re nata. Cic. Selon les affaires survenants.
    \
        Pro suo iure esse in aliquo loco. Cic. Y estre comme chez soy, Y avoir puissance.
    \
        Pro meo iure dico. Cic. Je le vous di priveement et franchement.
    \
        Quod antehac pro iure imperitabam meo, te oro nunc per precem. Plaut. De mon authorité, En vertu de mon authorité.
    \
        Pro tuo iure oras. Plaut. Tu demandes ce qu'il t'appartient, Ce que tu demandes est chose raisonnable.
    \
        Pro suo iure agere omnia. Terent. Selon la puissance et authorité qu'on ha.
    \
        Pro caetera diligentia. Plin. iunior. Suyvant la diligence de laquelle tu as accoustumé d'user.
    \
        Satis pro imperio. Terent. C'est assez faict en maistre.
    \
        Nihil pro imperio agere. Liu. Ne parler point par commandement. B.
    \
        Pro muro dies noctesque agitare. Sallustius. Au mur, A la muraille.
    \
        Excubare pro templis. Plin. iunior. és temples.
    \
        Laudati pro concione omnes sunt. Liu. En l'assemblee et congregation.
    \
        Hasta posita pro aede Iouis statoris. Sallust. Devant le temple de Jupiter.
    \
        Pro se quisque. Terent. Chascun de son costé, Selon son povoir, Chascun en son endroict, Chascun endroict soy.
    \
        Pro testimonio dicere. Cic. Deposer et porter tesmoignage par devant un juge, ou examinateur.
    \
        Maior quam pro numero hominum editur pugna. Liu. Le combat est plus rude qu'on n'eust cuidé à veoir le nombre de gents.
    \
        Pro agricola. Columel. Au prouffit du laboureur.
    \
        Pro me est. Quintil. Cela fait pour moy, et me sert pour mon opinion.
    \
        Pro eo ac debui, grauiter, molesteque tuli. Seruius Sulpitius ad Ciceronem. Comme je debvoye.
    \
        Pro eo est, atque si adhibitus non esset. Vlpian. C'est tout un comme si, etc.
    \
        Pro eo habendum, atque si nullo iure factum esset. Vlp. Il fault estimer tout un comme si, etc.
    \
        Pro aliquo stare. Terent. Tenir le parti d'aucun, et le defendre.

    Dictionarium latinogallicum > pro

  • 7 mūtō

        mūtō āvī, ātus, āre, freq.    [moveo].—Of motion, to move, move away, remove: se Non habitu mutatve loco, quit her dress or her dwelling, H.: coactus civitate mutari, be forced to leave: hinc dum muter, if I can only get away, O.: haec mutata, transplanted, V.—Of alteration, to alter, change, transform, vary, modify: sententiam paucis mutatis rebus sequi, with trifling modifications, Cs.: consilium meum: consuetudinem dicendi: testamentum: tabulas, one's will, Iu.: cum illo ut mutet fidem, T.: natura nescia mutari, incapable of change, Iu.: Mutati fremunt venti, shifted, V.: faciem mutatus, transformed in appearance, V.: facies locorum cum ventis simul mutatur, S.: mutatis ad misericordiam animis, turned, L.: quantum mutatus ab illo Hectore, V.: acetum, Quod vitio mutaverit uvam, by fermentation has turned, H.: (lupum) marmore, into marble, O.— To suffer change, alter, change: de uxore nihil mutat, T.: quantum mores mutaverint, L.: annona ex ante convectā copiā nihil mutavit, L.—Of style, to vary, change, diversify: an ego poetis concederem, ut crebro mutarent?: genus eloquendi... mutatum: mutata (verba), used figuratively.—To change in color, color, dye: aries iam croceo mutabit vellera luto, V.— To change, make better, improve: Placet tibi factum, Micio? Mi. non si queam mutare, T.— To change for the worse, spoil, turn: mutatum vinum, H.—Of substitution, to change, replace, make a change in: mutatis ad celeritatem iumentis, Cs.: calceos et vestimenta: arma ornatumque, S.: tegumenta capitis, L.: vestitum, put on mourning: mutatā Veste (Fortuna), assuming a squalid garb, H.—Of place, to change, shift, alter: mutari finibus, to be removed, L.: solum, i. e. go into exile: caelum, non animum, H.: calores (i. e. amores), Pr.—Of exchange, to interchange, exchange: cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare: ut vestem cum eo mutem, T.: mutata secum fortuna, L.: incerta pro certis, S.: mutatos pro Macedonibus Romanos dominos, L.: pace bellum, S.: victoriae possessionem pace incertā, L.: mitibus Mutare tristia, H. — To exchange, barter, sell: Hic mutat merces surgente a sole, etc., H.: mutandi copia, S.: uvam Furtivā strigili, H.: quamvis Milesia magno Vellera mutentur, are sold dear, V.: eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio, S.: res inter se, S.— To forsake: principem, Ta.
    * * *
    I
    mutare, mutavi, mutatus V
    move, change, shift, alter, exchange, substitute (for); modify
    II
    penis; (rude)

    Latin-English dictionary > mūtō

  • 8 Argenteus

    1.
    argentĕus, a, um, adj. [argentum].
    I.
    Of or from silver, made of silver (cf. argentum, I. A.): polubrum, Liv. And. ap. Non. p. 544, 23:

    aquila,

    Cic. Cat. 1, 9, 24:

    brattea,

    Plin. 37, 7, 31, § 105:

    phalerae,

    id. 8, 5, 5, § 12:

    vasa,

    Hor. S. 2, 7, 73; so Vulg. Gen. 24, 53; ib. 2 Tim. 2, 20; Tac. G. 5:

    Triton,

    Suet. Claud. 21 fin.:

    dei,

    Vulg. Dan. 5, 4:

    leones,

    ib. 1 Par. 28, 17:

    simulacra,

    ib. Apoc. 9, 20:

    nummus,

    Plin. 33, 3, 13, § 47; so Vulg. 1 Reg. 2, 36:

    denarius,

    Plin. 19, 3, 15, § 38; also absol. argenteus, Tac. G. 5; so Vulg. Gen. 20, 16; ib. Matt. 26, 15 al.—
    II.
    Metaph.
    A.
    Adorned with silver, = argentatus:

    scaena,

    Cic. Mur. 19 fin.:

    acies,

    Liv. 10, 39 (cf. a little before: per picta atque aurata scuta; and v. argentatus, I.).—
    B.
    Of a white, silver color, silvery:

    niveis argentea pennis Ales,

    Ov. M. 2, 536:

    color,

    id. ib. 10, 213; so,

    fons,

    id. ib. 3, 407:

    undae,

    Plin. 4, 8, 15, § 31:

    lilia,

    Prop. 5, 4, 25:

    anser,

    Verg. A. 8, 655:

    crinis,

    Plin. 2, 25, 22, § 90 al. —
    C.
    Of the silver age:

    subiit argentea proles, Auro deterior, fulvo pretiosior aere,

    Ov. M. 1, 114.—
    III.
    In comic style, of or from money (cf. argentum, I. B. 2.):

    salus,

    a silver salutation, Plaut. Ps. 1, 1, 44 sq.: amica tua facta est argentea, is turned into money, i. e. has been sold, id. ib. 1, 3, 113.
    2.
    Argentĕus, a, um, adj., a standing epithet of a river in Gallia Narbonensis, now Argents: flumen Argenteum, Lepidus ap. Cic. Fam. 10, 34, 1:

    amnis Argenteus,

    Plin. 3, 4, 5, § 35; with a tēte du pont and castle: Pons Argenteus, Lepidus ap. Cic. Fam. 10, 34, B.

    Lewis & Short latin dictionary > Argenteus

  • 9 argenteus

    1.
    argentĕus, a, um, adj. [argentum].
    I.
    Of or from silver, made of silver (cf. argentum, I. A.): polubrum, Liv. And. ap. Non. p. 544, 23:

    aquila,

    Cic. Cat. 1, 9, 24:

    brattea,

    Plin. 37, 7, 31, § 105:

    phalerae,

    id. 8, 5, 5, § 12:

    vasa,

    Hor. S. 2, 7, 73; so Vulg. Gen. 24, 53; ib. 2 Tim. 2, 20; Tac. G. 5:

    Triton,

    Suet. Claud. 21 fin.:

    dei,

    Vulg. Dan. 5, 4:

    leones,

    ib. 1 Par. 28, 17:

    simulacra,

    ib. Apoc. 9, 20:

    nummus,

    Plin. 33, 3, 13, § 47; so Vulg. 1 Reg. 2, 36:

    denarius,

    Plin. 19, 3, 15, § 38; also absol. argenteus, Tac. G. 5; so Vulg. Gen. 20, 16; ib. Matt. 26, 15 al.—
    II.
    Metaph.
    A.
    Adorned with silver, = argentatus:

    scaena,

    Cic. Mur. 19 fin.:

    acies,

    Liv. 10, 39 (cf. a little before: per picta atque aurata scuta; and v. argentatus, I.).—
    B.
    Of a white, silver color, silvery:

    niveis argentea pennis Ales,

    Ov. M. 2, 536:

    color,

    id. ib. 10, 213; so,

    fons,

    id. ib. 3, 407:

    undae,

    Plin. 4, 8, 15, § 31:

    lilia,

    Prop. 5, 4, 25:

    anser,

    Verg. A. 8, 655:

    crinis,

    Plin. 2, 25, 22, § 90 al. —
    C.
    Of the silver age:

    subiit argentea proles, Auro deterior, fulvo pretiosior aere,

    Ov. M. 1, 114.—
    III.
    In comic style, of or from money (cf. argentum, I. B. 2.):

    salus,

    a silver salutation, Plaut. Ps. 1, 1, 44 sq.: amica tua facta est argentea, is turned into money, i. e. has been sold, id. ib. 1, 3, 113.
    2.
    Argentĕus, a, um, adj., a standing epithet of a river in Gallia Narbonensis, now Argents: flumen Argenteum, Lepidus ap. Cic. Fam. 10, 34, 1:

    amnis Argenteus,

    Plin. 3, 4, 5, § 35; with a tēte du pont and castle: Pons Argenteus, Lepidus ap. Cic. Fam. 10, 34, B.

    Lewis & Short latin dictionary > argenteus

  • 10 comitialis

    cŏmĭtĭālis, e, adj. [comitium, II.], of or pertaining to the comitia:

    dies,

    on which the comitia were held, Cic. Q. Fr. 2, 2, 3; 2, 13, 3; Varr. L. L. 6, § 29 Müll.; Liv. 3, 11, 3; cf. Paul. ex Fest. p. 38, 12 Müll.; Macr. S. 1, 16; so,

    biduum,

    Caes. B. C. 1, 5:

    mensis,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, § 130:

    homines,

    who were always at the comitia, and sold their votes, Plaut. Poen. 3, 2, 6: morbus, the epilepsy (so called because its occurrence on the day of the comitia, as ominous, broke up the consultation; cf. Fest. s. v. prohibere, p. 234, 28 Müll.; Cels. 2, 1; 3, 23;

    also called morbus major and sacer,

    id. 2, 8:

    vitio corripi,

    Sen. Ira, 3, 10, 3; and, subst.: cŏmĭtĭālis, is, comm., one who has the epilepsy, Plin. 20, 11, 44, § 114; 28, 7, 23, § 83; 32, 4, 14, § 33 sq.; 32, 9, 37, § 112.— Adv.: cŏmĭtĭālĭter, epileptically, by epilepsy, Plin. 22, 21, 29, § 59.

    Lewis & Short latin dictionary > comitialis

  • 11 proscribo

    prō-scrībo, psi, ptum, 3, v. a., to write before or in front of, to write over or upon, to inscribe.
    I.
    In gen. (post-Aug.):

    vultus voluntariā poenarum lege proscripti,

    written over, inscribed, Petr. 107.—
    II.
    In partic.
    A.
    To publish any thing by writing (freq. and class.):

    ut quo die esse oporteret idus Januarias, eo die Calendas Martias proscriberet,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, § 129:

    quam (legem) non is promulgavit, quo nomine proscriptam videtis,

    id. ib. 2, 5, 69, §

    177: non proscriptā neque edictā die,

    id. ib. 1, 54, 141:

    venationem,

    id. Att. 16, 4, 1:

    leges,

    Tac. A. 13, 51:

    versiculos per vias,

    Gell. 15, 4, 3.—
    (β).
    With obj.-clause:

    senatum Calendis velle se frequentem adesse, etiam Formiis proscribi jussit,

    Cic. Att. 9, 17, 1:

    proscribit se auctionem esse facturum,

    id. Quint. 4, 15; cf. Suet. Caes. 49.—
    B.
    To offer in writing any thing for sale, lease, or hire, or as to be sold by auction, to post up, advertise:

    proscribere palam sic accipimus, claris litteris, ut, etc.,

    Dig. 14, 3, 11:

    Racilius tabulam proscripsit, se familiam Catonianam venditurum,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 5:

    Claudius proscripsit insulam, vendidit,

    id. Off. 3, 16, 65.—
    C.
    To publish a person as having forfeited his property, to punish with confiscation, to confiscate one's property (cf. publico):

    quaero enim, quid sit aliud proscribere. Velitis, jubeatis, ut M. Tullius in civitate ne sit, bonaque ejus ut mea sint,

    Cic. Dom. 17, 43:

    Pompeium,

    to confiscate the estates gained by him, id. Agr. 2, 36, 99:

    vicinos,

    to confiscate the lands of one's neighbors, id. ib. 3, 4, 14:

    possessiones,

    id. ib.:

    bona,

    Plin. Ep. 8, 18, 5.—
    D.
    To proscribe, outlaw one, by hanging up a tablet with his name and sentence of outlawry, confiscation of goods, etc.:

    posteaquam victoria constituta est, cum proscriberentur homines, qui adversarii fuisse putabantur,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    victoriā Sullae parentes,

    Sall. C. 37, 9:

    modus proscribendi,

    Suet. Aug. 27.—Hence, P. a., as subst.: prōscriptus, i, an outlaw, one proscribed:

    contra legem Corneliam, quae proscriptum juvari vetat,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    proscriptorum liberos honores petere puduit,

    Plin. 7, 30, 31, § 117:

    in proscriptorum numero esse,

    Sall. C. 51, 33:

    bona proscriptorum,

    id. H. 1, 31 Dietsch.—
    2.
    Trop.:

    cujus pudoris dignitas in concione proscripta sit,

    has been brought into ill repute, rendered suspected, Petr. 106.

    Lewis & Short latin dictionary > proscribo

См. также в других словарях:

  • sold out — adj sold out 1.) if a concert, performance etc is sold out, all the tickets for that show have been sold ▪ The group will play three sold out shows at Wembley Stadium. 2.) if a shop or store is sold out of a particular product, it has sold all of …   Dictionary of contemporary English

  • sold out — 1) ADJ: v link ADJ If a performance, sports event, or other entertainment is sold out, all the tickets for it have been sold. The premiere on Monday is sold out. 2) ADJ: v link ADJ, oft ADJ of n If a shop is sold out of something, it has sold all …   English dictionary

  • Sold (novel) — Sold is a novel by Patricia McCormick, published in 2006. It tells the story of a girl from Nepal named Lakshmi, who is sold into Sexual slavery in India. The novel is written in a series of short, vignette style chapters, from the point of view… …   Wikipedia

  • Sold-Out Software — is a British computer game publisher who has become one of the most important in the budget price range since December 1997. While retailing most of their titles with a £4.99 price tag, in 2000 a run of £9.99 titles named Sold Out Extreme was… …   Wikipedia

  • sold — Past tense of sell. A word used by an auctioneer in accepting a bid as being the highest one made and completing the sale. 7 Am J2d Auct § 31. A slang expression for succumbing to trick, deception, or fraud. As used in conversation, and even by… …   Ballentine's law dictionary

  • Sold-Out Market — A market for a specific futures contract that, due to a substantial liquidation of holdings by investors, has limited offerings. A sold out market will typically occur with contracts that are weakly held and have poor liquidity. Once a market is… …   Investment dictionary

  • sold-out — adjective a concert, performance etc that is sold out has no more tickets left …   Longman dictionary of contemporary English

  • sold note — A note given by a broker, who has effected a sale of merchandise, to the buyer, stating the fact of sale, quantity, price, etc. Also called confirmation notice …   Black's law dictionary

  • Cost of goods sold — Accountancy Key concepts Accountant · Accounting period · Bookkeeping · Cash and accrual basis · Cash flow management · Chart of accounts  …   Wikipedia

  • A New Day Has Come — Infobox Album | Name = A New Day Has Come Type = Studio album Artist = Céline Dion Released = Start date|2002|3|22 Recorded = 2001 2002 Genre = Pop Length = 72:22 Label = Columbia, Epic Producer = Walter Afanasieff, Peer Astrom, Christian B.,… …   Wikipedia

  • The Ego Has Landed — Infobox Album | Name = The Ego Has Landed Type = Compilation album Artist = Robbie Williams Released = May 4, 1999 Recorded = 1997 – 1998 Genre = Britpop, Pop rock Length = 70:14 Label = Capitol Records Producer = Guy Chambers, Steve Power… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»